Periodi i/ili fenofaze u rastu i razvoju biljaka visokožbunaste borovnice na kojima je razvijen PLAN

PLAN razvijen je prema periodima i fenofazama rasta i razvoja kroz koje biljke visokožbunaste borovnice prolaze u rodnosti tokom jednog godišnjeg ciklusa. Prema tome, preduslov za pravilno korištenje PLANA jeste dobro poznavanje perioda i fenofaza rasta i razvoja biljaka visokožbunaste borovnice. Na taj način svaki proizvođač za svoju plantažu, određenu sortu, ili čak biljku, može vrlo jednostavno, praktično i precizno odrediti kada je najbolji momenat za realizovati datu preporuku ili recept ishrane.

Poznavati kako biljke borovnice rastu i reaguju na okolinu je od suštinske važnosti za razumevanje zašto se određene prakse uzgoja, odnosno 5 koraka održavanja, preporučuju. Praktično, novi koncept razmišljanja u uzgoju visokožbunaste brovonice podrazumeva sledeće:

da bi znali šta treba uraditi za biljke visokožbunaste borovnice potrebno je prepoznati momente u kojim one imaju specifične potrebe.

Ovo je suština od koje se polazi kod planiranja svih 5 koraka održavanja plantaže visokožbunaste borovnice, a posebno ishrane ili đubrenja, odnosno primene planova . Da bi to za proizvođače bilo što jednostavnije tu je NOVI KONCEPT/NAČIN RAZMIŠLJANJA U UZGOJU VISOKOŽBUNASTE BOROVNICE. U okviru istog razvijen je jedinstven pristup na kome se baziraju sve aktivnosti u plantaži (FENOFAZE i PERIODI), kao i univerzalna terminologija, odnosno nazivi za određene momente u kojima je potrebno nešto uraditi (IMENA FENOFAZA i PERIODA). Na taj način, u praksi, komunikacija je mnogo jednostavnija, bez obzira na vreme i mesto, JER SE SVE BAZIRA NA FENOFAZAMA RASTA I RAZVOJA BILJAKA VISOKOŽBUNASTE BOROVNICE.

Svaka fenofaza kroz koju biljka visokožbunaste borovnice prolazi ima naziv koji proizvođači, ali i struka koriste. Praktično, kada se kaže da nešto treba uraditi u fenofazi bubrenje pupoljaka, onda svi razumiju šta to znači, i tako provode potrebnu aktivnost. Obzirom da je veliki broj fenofaza kroz koje biljke borovnice prolaze tokom godine dana, za jednostavnije razumevanje one su grupisane u periode, kojih ima ukupno sedam.

Prema tome, praktična primena PLANA podrazumeva da sve što je potrebno uraditi planirano je prema fenofazama i periodima kroz koje biljke visokožbunaste borovnice prolaze tokom godine dana. Svaki recept ili preporuka su dati za određenu fenofazu ili period, i zato pre korištenja PLANA prvo i osnovno jeste poznavati te promene.

Uloga fenofaza i perioda kod primene PLANA ?

Rast i razvoj biljaka visokožbunaste borovnice vremenski se razlikuje iz godine u godinu, kao i od lokacije do lokacije na kojoj se nalazi plantaža, prvenstveno zbog uslova uzgoja (klimatski i zemljišni/edafski). TO ZNAČI DA NIJE MOGUĆE SVAKE SEZONE I ZA BILO KOJE MESTO U ISTO VREME PROVODITI APLIKACIJE ĐUBRIVA, I TAKO ZADOVOLJITI POTREBE BILJAKA BOROVNICE, a kao rezultat ostvariti visok prinos i kvalitet ploda, te zadovoljavajući, potrebni rast prirasta.

KAKO BI SE OPTIMALNO ZADOVOLJILE POTREBE BILJAKA BOROVNICE PLAN SE BAZIRA NA PROMENAMA U NJIHOVOM RASTU I RAZVOJU. TE PROMENE SE DEŠAVAJU SVAKE GODINE I NA BILO KOJEM MESTU, I ONE SU UNIVERZALNI KRITERIJ, A NAZIVAJU SE FENOFAZE. PRAKTIČNO ZNAČENJE FENOFAZE JESTE VIDILJIVA FAZA, PROMENA KOJA SE DEŠAVA NA BILJCI I KOJA SAOPŠTAVA, POKAZUJE KADA JE NEŠTO POTREBNO URADITI, ZNAJUĆI ŠTA BILJKE TREBAJU KADA SE ISTA ODVIJA.

DAKLE, PREPORUKE ZA ISHRANU U PLANU DATE SU PREMA FENOFAZAMA RASTA I RAZVOJA BILJAKA BOROVNICE, A NE PREMA SPECIFIČNOM VREMENU ILI PERIODU GODINE, ODNOSNO KALENDARSKI. NA TAJ NAČIN BEZ OBZIRA NA VREMENSKE PRILIKE TOKOM GODINE, PERIOD GODINE, DATUME, MESTO PROIZVODNJE, SVAKI PROIZVOĐAČ MOŽE TAČNO, ODNOSNO PRECIZNO ODREDITI KADA JE PRAVI MOMENAT ZA PRIMENU ODREĐENOG ĐUBRIVA.

Pogledaj višeZatvori

Redosled odvijanja fenofaza i perioda tokom godišnjeg ciklusa rasta i razvoja za primenu PLANA ?

Veliki je broj fenofaza rasta i razvoja kroz koje biljke borovnice svake godine prolaze, i one predstavljaju godišnji ciklus, odnosno ponavljaju se redovno svake sezone. Za pravilno korištenje PLANA , potrebno je dobro poznavati fenofaze i periode rasta i razvoja biljaka visokožbunaste borovnice. Biljke borovnice su listopadne, i one za ostvarenje rasta i rodnosti trebaju proći PERIOD ZIMSKOG MIROVANJA, odnosno USPAVANOSTI, kada zahtevaju određeni broj sati hladnoće (generalno, vrednosti temperature manje od 7oC). Kada se ispune potrebni sati hladnoće sve je spremno za prekid mirovanja, koji se označava kao fenofaza BUBRENJE PUPOLJKA. Bubrenje pupoljka je prvi znak da je uspavanost završena, odnosno da su zadovoljeni potrebni uslovi za rast i razvoj biljaka borovnice u tekućoj sezoni, pa se kaže da je nastupio PERIOD POČETAK VEGETACIJE.

Nakon fenofaze bubrenje pupoljka sledi ona koja se naziva OTVARANJE PUPOLJKA, za koju se u praksi često koristi naziv PUPANJE. Budući da biljka borovnice ima vegetativne i generativne pupoljke, odnosno lisne i cvetne/rodne, onda se ova fenofaza posmatra za oba tipa. Otvaranje vegetativnih pupoljaka nastavlja se fenofazom RAZVOJ LISTOVA, a zatim sledi IZDUŽIVANJE ili RAST PRIRASTA. Novi prirasti su od suštinskog značaja na mladim biljkama visokožbunaste borovnice, kako oni grade kostur biljke, odnosno mesta i grane koji će kasnije nositi rod. Međutim, i kod biljaka koje su u plodonošenju rast novih prirasta je preko potreban da se održi rod, ali se u periodu pune rodnosti traži balans ili ravnoteža između rasta i rodnosti, tako da se ostvare maksimalni prinos i kvalitet ploda, uz zadovoljavajući rast koji je potreban da se svake godine obnovi novi prirast koji nosi rod. Sve navedeno uzeto je u obzir prilikom razvoja PLANA .

Prilikom pupanja cvetni pupoljci prolaze nekoliko promena, nakon čega sledi PERIDO CVETANJA. Naravno, veoma je važno naglasiti da postoji preklapanje prilikom odvijanja određenih fenofaza cvetnih i lisnih pupoljaka, tako da dok se odvija cvetanje, istovremeno se razvijaju i prirasti. Takođe, promene u RASTU I RAZVOJU KORENA se ne vide golim okom, i zato se one često ne navode u fenofazama, dok su iste u okviru PLANA detaljno obuhvaćene, i to je njegova dodatna jedinstvenost, odlika u odnosu na druge programe ishrane biljaka visokožbunaste borovnice.

Budući da period cvetanja kod biljaka visokožbunaste borovnice traje za produženi period vremena, dolazi do značajnog preklapanja fenofaza koje ga čine. Cvetovi koji su prvi otvoreni nastavljaju sa OPLODNJOM, dok istovremeno druga serija istih započinje cvetanje. Kada su prvi cvetovi oplođeni nastupa fenofaza ZAMETANJA PLODA, dok se redosledom kod treće serije cvetova odvija cvetanje, a kod druge oplodnja, i tako se nastavlja preklapanje.

Završetak perioda cvetanja manifestuje se fenofazom OPADANJE LATICA ili PRECVETAVANJE, nakon čega započinje PERIOD RASTA I RAZVOJA ZELENOG PLODA. Redosledom kojim su cvetovi cvetali sada se dešava i precvetavanje, te je uobičajeno da dok se odvija precvetavanje poslednje otvorenih cvetova istovremeno postoji značajan broj formiranih zelenih plodova ranije serije cvetova. Dakle, ovdje dolazi do preklapanja perioda cvetanja i njegovih fenofaza sa istim od rasta i razvoja ploda.

Prva fenofaza u periodu rasta i razvoja zelenog ploda podrazumeva BUBRENJE ili RAST PLODA kada se povećava njegova veličina, nakon čega sledi fenofaza PROMENA BOJE PLODA kada počinje njegovo sazrevanje. Nakon što plodovi dostignu zrelost može započeti BERBA PLODOVA.

Sa završenom berbom plodova započinje PERIOD NAKON BERBE. U okviru istog od sredine do kraja ljeta dolazi do prestanka rasta prirasta što se naziva fenofazom ZAUSTAVLJANJE TERMINALNOG/VRŠNOG RASTA, nakon čega počinje INICIJACIJA CVETNIH PUPOLJAKA tako što neki od malih, uskih, tačkastih vegetativnih pupoljaka koji se nalaze u pazusima listova na jednogodišnjim prirastima prelaze u generativne, odnosno pupoljke. Nakon inicijacije sledi DIFERENCIJACIJA CVETNIH PUPOLJAKA (formiranje začetaka cvetova u njim) što se uočava golim okom vidljivih promena u zadebljanju pupoljaka, odnosno oni postaju bucmastiji, okrugli i dosta veći od vegetativnih koji su tanji i špicasti (ovdje se jasno počinju uočavati razlike na jednogodišnjem prirastu između rodnih i lisnih pupoljaka). Prilikom inicijacije i diferencijacije, tipično, 5-8 cvetnih pupoljaka se razvija duž jednogodišnjeg prirasta, počinjući od njegovog vrha, i svaki pupoljak sadrži 5-10 potencijalnih cvetova, koji nastavljaju da se formiraju u jesen, uz prestanak s nastupanjem hladnijeg vremena.

Sve navedene promene ili fenofaze ukazuju da je nastupio PERIOD KRAJ VEGETACIJE. U okviru istog onda uslede fenofaze PROMENA BOJE LISTA, a nakon nje i ODBACIVANJE LISTOVA, uz istovremeno ODRVENJAVANJE PRIRASTA. Navedene fenofaze su znak da nastupa PERIOD MIROVANJA sa kojim je i započela sezona koja završava, odnosno godišnji ciklus rasta i razvoja biljaka visokožbunaste borovnice. Period mirovanja, dormantnosti, ili uspavanosti biće prekinut prirodno nakon perioda hladnoće od 600-1.000 sati sa vrednostima temperature ispod 7,22°C.

Pogledaj višeZatvori

Planovi ishrane
- nazad
- Plan a
- Plan b
- Plan c
- Plan d
Aktuelnosti
O nama
Kontakt